Kozłek lekarski (Valeriana officinalis)
Kozłek lekarski znany też jako waleriana to roślina obejmująca całym zasięgiem prawie całą Europę, rośnie też w Azji Mniejszej, Zachodniej i Środkowej – aż po Japonię. W Polsce na dziko spotkać ją można przede wszystkim na niżu, na błotnistych łąkach, nad brzegami wód, w wilgotnych zaroślach, przy rowach, na wilgotnych obrzeżach lasów. Należy do ziół często występujących w uprawach.Jest to bylina dorastająca do 160 cm wysokości. Kwitnie od czerwca do sierpnia tworząc drobne, pachnące, liczne kwiaty w kolorze zmiennym od białego do lila. Surowcem leczniczym jest korzeń i kłącze. Zbiera się go jesienią. Zebrane kłącza należy dokładnie umyć, pokroić podłużnie i wysuszyć – początkowo na słońcu, później dosuszyć w suszarni w temperaturze 35°C. Wysuszone kłącza mają charakterystyczny zapach, który zwabia koty.
Już od wieków znane są uspokajające właściwości kozłka lekarskiego. Warto dodać, że zażywanie waleriany nie otumania a podnosi koncentrację i sprawność umysłową. Łacińska nazwa valeriana znaczy „dobrze się miewać”. Roślina ułatwia także zasypianie, pomaga przy stresowych sytuacjach, obniża ciśnienie krwi. Kozłek lekarski rozluźnia napięte mięśnie. Jest pomocny na napięcia ramion oraz szyi, astmę, kolkę, zespół jelita wrażliwego, skurcze mięśni oraz bóle miesiączkowe. Preparaty z waleriany są polecane przez lekarzy przy różnego rodzaju fobiach i następstwach szoku.